Tips voor vilters

Vaak word ik uitgenodigd om een cursus of een lezing te geven. Dat zou ik graag willen, maar de tijd ontbreekt. Ik wil namelijk tijd overhouden om nieuw werk te maken. Wèl geef ik graag tips, ik heb geen geheimen. Hierbij dus een hoofdstuk met TIPS!

* Tip 1

In oktober 2020 heb ik weer een nieuw “werktuig” ontdekt: de PUNCHNAALD om mee te BORDUREN.

De borduurnaald zorgt er voor dat ik heel organisch werk. De hoofdvorm zet ik neer en dan gaat het vanzelf, heel vanzelfsprekend zoekt de naald de volgende plek.

Ik ben nu aan het onderzoeken wat alle mogelijkheden zijn van de borduur-punchnaald. Bij de foto  hierboven zie je dat ik een borduurring gebruik, maar die blijk ik niet altijd nodig te hebben.

Mijn inspiratiebron zijn vooral de lijnen die de natuur ons biedt: groeivormen zoals takken en gras.

Ik probeer van alles uit:
* ik zoek naar allerlei materiaal  dat ik als ondergrond kan gebruiken ( b.v. gaas; kaasdoek en zijde)
* ik zet weer eens een andere draad in de naald;  maak een variatie in kleur/ maat/ wol maar ook ander draad als hennep en zeewier.

experiment 4

Als ik eenmaal voor mijn gevoel de ruimte heb opgevuld draai ik het werk om en zet ik -waar nodig- de onderkant vast met de droogviltnaald en een plukje gekaarde wol.

===================================================
* Tip 2                                              BLUSSEN  (2020)

Als ik een tentoonstelling heb, merk ik altijd weer hoe nieuwsgierig mensen zijn naar mijn techniek. Omdat ik inmiddels zo’n twintig jaar aan het experimenteren ben met de techniek VILT weet ik dat ik op heel veel vilters een ‘voorsprong’ krijg.  Een van de belangrijkste TIP die ik dan heb is dat ik gebruik maak van “glaceren”, een techniek die kunstschilders gebruiken. Inmiddels heb ik er een nieuw woord voor gevonden: BLUSSEN. Omdat ik in mijn project HULDE veel met ‘HUID’ werk heb ik me dit eigen gemaakt.  HUID heeft in veel nuances de kleur ROSE.  Aan de hand van twee foto’s laat ik zien hoe ik werk:

De kleur van het werk wordt ‘egaler’ door een laag (opengetrokken) naaldvilt  op het werk vast te maken.

===================================================* Tip 3   (januari 2022).

INSECTEN wordt het thema van de presentatie zomer 2022 van de Waterlandse Kunstkring.

Afgelopen tijd ben ik  insecten aan het maken van wol. Om deze op diverse werken als afbeelding aan te brengen heb ik een nieuwe techniek:

Ik begin met een duidelijke tekening.

Daarna maak een wat grotere afbeelding dan ik uiteindelijk ga gebruiken. (foto1)

foto 2. Deze afbeelding prik ik op een “lapje” wol. Terwijl ik de afbeelding vastprik zet ik het insect wat “krapper” op de wol.

foto 3. Daarna werk ik de afbeelding af door duidelijke lijnen (hier met zwarte wol en het witste materiaal dat ik heb (fiber en/of vlas) te maken aan de buitenkant.

Inmiddels is de afbeelding zo’n tien centimeter gekrompen.  Als ik het insect straks op het uiteindelijke doek vastzet, zal ik ook hier proberen de afbeelding compacter te maken.

===================================================* Tip 4              RAFELS

Rafels gebruik ik vaak in mijn textiele werken. Het zorgt voor effecten die heel goed passen bij mijn werk. (thema verval)

Hierbij wat tips hoe ik deze rafels maak.

Het ‘stuk’ maken van het materiaal doe ik meestal met gereedschap. Daar heb ik prachtige tangetjes en haken voor, ooit gekregen van mijn tandarts.

*Waardevol materiaal zijn de zomen van een sjaaltje.  Scheur ze van het sjaaltje af, liefst met nog een stukje stof erbij, zodat je de stof nog kunt rafelen. Ideaal voor harige pootjes!

*Om stof te rafelen kun je open-geweven doek gebruiken. In de open stukken maak je verschillende ‘knipjes’ met een klein schaartje. Dan uitrekken en het resultaat bekijken.

Het zorgt voor afwisseling en meerdere structuren.

*Ander gereedschap dat ik gebruik bij het droogvilten zijn de reverse punchnaalden. Heel mooi om een ‘harig’ effect te krijgen.

Deze naalden zijn voor mij op dit moment goed te gebruiken omdat ik insecten aan het maken ben.

N.B. * Reverse viltnaald:    De reverse naalden zijn te krijgen bij b.v. Q-Art in Nuenen. Deze naalden werken omgekeerd.    De weerhaken op deze naald staan de andere kant op, ze trekken de vezels naar buiten i.p.v. de vezels naar binnen te drukken . Dit is handig om een pluizige afwerking te krijgen.

===================================================

* Tip 5

Gebruik van PRINTJES

In de kringloopwinkel koop ik graag sjaaltjes, ook als ze beschadigd zijn.        Vooral ben ik dol op shawls waar geen specifieke afbeelding op staat maar een ritme , zoals bij dierenprints.

*Op deze manier maak ik gebruik van de PRINTJES op zo’n sjaal:         Ik knip er delen uit en bewerk met de punchmachine deze delen met wol in de vele kleuren die ik wil gebruiken bij dit doek. Door de herhaling van een kleur krijg je ook een zeker ritme in je doek.

Ik maak altijd VEEL materiaal aan, zodat ik een ruime keuze heb. Alles wat ooit teveel was, krijgt later wel weer een bestemming.

===================================================

*tip 6

STRUKTUREN en LIJNEN

Om mijn werk ‘interessanter’ te maken maak ik gebruik  van strukturen en lijnen. Hierbij een uitleg aan de hand van foto’s:

fase 1 bij tip 6het oppervlak is redelijk ‘vlak’.

fase 2 bij tip 6een draad toevoegen

Deze draad heeft een andere kleur en leg ik op het werk. Daaroverheen leg ik een beetje wol.

fase 3 van tip 6Met de punchnaald maak ik de draad vast 

Door wat langer te ‘punchen’ komt er een verschil van hoog en laag.


*tip 7.

PUNCHEN met de hand:                                                Ik heb een favoriete vilthouder; hierbij zitten drie naalden naast elkaar. Hierdoor kan ik beter ‘vormen’ en steek ik de naalden zó dat ik beter kan richten.  Nadeel van deze naaldhouder  is dat- al werkend- de naalden niet altijd op dezelfde hoogte blijven zitten.   De laatste tijd zet ik de naalden (voorlopig )  vast met GRIPP , plakband waar ik erg enthousiast over ben.  Dit plakband kun je namelijk steeds opnieuw gebruiken! drie naalden naast elkaar.

ronde naaldhouder voor 5 naalden.

In plaats van 5 naalden zet ik  hier twee punchnaalden in . Zo kan ik beter ‘richten’ en dit werkt dus sneller dan de vilthouder voor EEN naald.

* TIP 8.               vervolg van tip 7.                                                       Om meer diepte te krijgen in een lijn kun je deze ook opvullen met speciaal materiaal. Ongetwijfeld gebruik je bij het prikken een ondergrond van schuim. In mijn schuim blijft altijd wat wol achter. Dit is prachtig materiaal!  Ik gebruik het vaak. Eerst ‘pluk’ ik het uit het schuim. Omdat er vaak veel verschillende plukjes wol  achterblijven, krijg je een mooie mix , dus geen specifieke kleur. Dit is daarom  heel mooi te gebruiken!

* tip 9

Nu ik met de jurk PARADE 2022 bezig ben, merk ik hoeveel geduld je moet hebben. Ik werk hier namelijk aan beide kanten . Maar als je aan één kant gewerkt hebt, heeft dat consequenties voor de andere kant. Deze kant moet ik dan ook weer opnieuw bewerken.

Heel duidelijk zie je verschil in hoeveel tijd er aan een  viltwerk is besteed.   Voor een beginner is dit een instinkertje. Je bent zo enthousiast over het resultaat!  Veel later zul je wel zien dat je werk nog niet echt gevilt is.

*tip 10. SLUIPWESPEN

In mijn atelier heb ik wat motten ontdekt. Om ze te bestrijden ben ik begonnen met 3 (kleine) containers met sluipwesp-eitjes in mijn atelier. De eerste zending was op 14 april.  ‘n Hele tijd kreeg ik het vermoeden dat deze weg te vergelijken was met het sprookje ‘de nieuwe kleren van de keizer ‘.  Ik zag namelijk NIETS. Alleen maar hier en daar een mot. Vooral op een doek bleven wat motten te zien. Ik heb nog drie keer bestellingen gedaan, en nu -half juni- kwam ik voor het eerst in mijn atelier zonder ‘n mot te zien!!!

*aanvulling mei 2023: In mijn atelier staat nu een grote vrieskist.  Op dit moment  DE oplossing voor de motten in mijn atelier. Beheersbaar, want mocht ik toch nog larven in mijn werk vinden kan ik het doek in de vriezer stoppen. De sluipwespen blijken toch niet de definitieve oplossing te zijn om alle motten in mijn atelier te bestrijden.

*tip van Catherine Schoenmakers: elke keer als je je atelier verlaat een wierookstokje aansteken. Dat houdt de motten ook weg!

*tip 11

START van een nieuw doek.

Vorig jaar startte ik met een nieuw doek “ Dat Sprankje Hoop”.  Aanleiding was het kunstboek ‘Binnenste Buiten’ van Yolanda Eveneens, etser.  Daar staat een prachtige ets van haar in: COMPOST.ets van Yolanda Eveleens

Ik wilde een ‘vertaling’ van haar ets maken in TEXTIEL. Daarnaast ben ik me gaan verdiepen in de insectenwereld : het is een betoverende wereld!

Ik begon met het tekenen van insectenvoor mij het meest geslaagd als insect

en ‘vertaalde’ deze met de droge vilttechniek. Ik merkte dat mijn insecten echter te GROF werden.  Kenmerkend voor insecten zijn namelijk ‘poten’ en een harige sfeer waar je kriebel van moet krijgen.  * zie ook tip 12 voor meer info.

Nu na een jaar heb ik ontdekt dat mijn insecten het meest op een insect lijken als ik start met een pluisbolletje dat bijvoorbeeld tijdens het werken in mijn atelier op de grond is gevallen.pluisbolletje

Al werkend heb ik manieren gevonden om zo’n pluisbolletje op het doek vast te zetten:

  Heel dun materiaal zoals een oude sjaal ; liefst met een motiefje;

  woldraad gebruiken dat veel pluis heeft.

Mijn doek “ Dat Sprankje Hoop” zit vol insecten, als was het een zoekplaatje. Zo’n doek waar je uren naar kunt kijken en steeds weer nieuwe insecten in kan vinden. Zo heb ik er ook aan gewerkt: er ontstaat een vorm en langzamerhand wordt het een dier. Zeg zoals je naar de wolken kunt kijken en zoekt naar welk beest er nu weer in de lucht te zien is!

TENTOONSTELLING

Door mijn enthousiasme is het onderwerp ‘insecten’ gekozen als thema voor de tentoonstelling/ Biënnale van de Waterlandse Kunstkring waar ik ook lid van ben. september/oktober 2022.

Het doek ‘Dat Sprankje Hoop’ was te zien zijn in de Salon van Arti § Amicitiae in Amsterdam van 16 december 2022 t/m 8 januari 2023.

En zal ook te zien zijn in KUNSTMAAND AMELAND 2023.

Dat Sprankje Hoop in Grote Kerk in Monnickendam

*  TIP 12

IMPROVISEREN in de KEUKEN.

Onverwachts was ik vandaag een dagje thuis.  Om toch te kunnen ‘werken” heb ik dunne  draden gemaakt. Dat was nodig om opnieuw poten te maken voor de insecten van mijn doek ‘Dat Sprankje Hoop’.  De insecten hadden uiteindelijk TE dikke poten.  Voor sommige poten had ik pijpenragers  gebruikt, maar ook de zomen van oude sjaaltjes blijken meestal te dik.maaswol bhedawol, zacht en harig

Nu had ik wel een probleem, al mijn viltspullen zijn in mijn atelier. Dus ik moest improviseren.neerleggen van maaswol en bhedawol

Het natvilten is goed gelukt met spullen in de keuken.vier (buigzame) poten met metaaldraad

Opnieuw ben ik gaan experimenteren in mijn atelier;  namelijk met dun metaaldraad als basis.   Sommige poten moeten  buigzaam zijn.       *Zie foto hierboven.

* Tip 13

Alhoewel het plastic is (ik probeer zo weinig mogelijk plastic te gebruiken) heb ik materiaal  gekocht om mijn werk in te pakken . Vandaag  heb ik enkele van mijn textiele werken uitgepakt om te kijken of er nog motten in te vinden zijn.  Om mijn werk dan opnieuw in te kunnen pakken heb ik deze houder en de bijbehorende folie van 10 cm. breed  aangeschaft. Het werkt perfect, ideaal voor het inpakken en heel handzaam!met dank aan Cecilia voor de hulp bij deze klus!

tip  14

  • EXPOSEREN

Nu ik weer ervaring heb opgedaan met exposeren kan ik hier nog wat tips geven :

VERTROUW NIEMAND:

Ondanks dat ik overal bordjes heb opgehangen: “wilt u a.u.b. niet aan het werk komen” kunnen de bezoekers hun nieuwsgierigheid niet bedwingen!!!! Dat betekent dat er toch regelmatig aan mijn werk werd gevoeld. Dat kan betekenen dat het werk valt omdat de ophanging niet stevig genoeg was, maar ook dat mijn werk smoezelig wordt! Dus het werk moet zeker ‘safe’ opgehangen zijn. Ik had ook de oplossing om wat voellapjes duidelijk op te hangen / neer te leggen. Maar een volgende expositie ga ik ook meer informatie geven welk materiaal ik heb gebruikt en zeker ook de achterkant van het doek beschrijven. Daar zijn b.v. vilters altijd erg nieuwsgierig naar!!!!!

==================================================

tip 15.  TEXTIEL magazines

De VEZEL is binnen! september 2023.  Altijd weer een ‘feestje”, deze uitgave van Textielinstituut HAWAR. Ik heb de tijd genomen om de artikelen te lezen. ECHT veel tips, lekker prakties beschreven met veel foto’s. Heb er ook voor moeten googelen, wat is bijvoorbeeld een BREIPLANK of GUTTA?  Voor mij is VEZEL een van de fijnste textielbladen. Altijd heel inspirerend.                                                                    *  Ander blad waar ik enthousiast over ben is MéTIER. Vol prachtige foto’s van allerlei textiele werken.  HEERLIJK!

==================================================

tip 16

Tijdens mijn deelname aan de Kunstmaand op Ameland doe ik weer veel ervaring op met exposeren.    Gisteren had ik contact met twee vilters:

  • Catherina Schoenmakers doet ook mee met de kunstroute en geeft workshops. Zij werkt aan een project van gevilte ‘bouwstenen” dat binnenkort  als ‘muur’ te zien zal zijn op Ameland.  Zij belde mij voor een afspraak om mijn werk te kunnen zien. Ik vind contact met vilters  altijd erg leuk en nodigde haar uit, ook omdat ik wat vragen had.    Ik had namelijk een vraag over alpacawol.  Ik was benaderd door Oebele O. een eilander die alpaca’s hier heeft staan. Of ik geïnteresseerd was in een Alpaca vacht. Ik wilde dat graag uitproberen en kreeg wat materiaal om uit te proberen. Dat heb ik zowel droog als nat proberen te vervilten, maar dat lukte me nauwelijks. Alpaca Ameland
  • Het resultaat werd een soort zielig beestje (zie foto).   Dus was ik op zoek naar ervaringen van andere vilters. Terwijl ik met Catherina in gesprek was kwam er toevallig een viltster binnen die wel ervaring met Alpacawol had!    Dit vertelde ze:     de haren van de Alpaca zijn hol en hebben geen geheugen; in tegenstelling dus van b.v. merino schapenwol. Het is wèl te vervilten als je er wat wol bij doet.  Dit wil ik graag eens uitproberen, want de kleuren van de Alpaca vind ik prachtig!                          Met dank aan Ineke Werkhoven!
  • ================================================                                                                                                                                                   tip nr.17      (februari 2024)                                                                                                                                                                                                                              natvilten                                                                                                                              Omdat ik artrose heb , kan ik niet zo goed meer natvilten. En zeker niet meer groot werk maken!                                                                    Op dit moment ben is bezig met “achtergronden ” maken voor nieuw werk en een achtergrond voor mijn “PAPEGAAI” die ik onlangs heb verkocht.   Daar heb ik nu een start  voor gemaakt. Het uitgangspunt is een “lichte” doek vol structuren. Daar ben ik mee begonnen. Omdat het vervilten me niet zo goed  lukte, heb ik ‘n verkeerde beslissing gemaakt: ik dacht het gemaakte vilt in de wasmachine te doen. Dat was dus een verkeerde beslissing: alles was zó in elkaar geraakt dat ik nog dagen ben bezig geweest (met “heftig” gereedschap) om de vervilte wol los te krijgen van de doek (‘n oud stuk laken) .gevilte wol in wasmachine                                                                                                                           Jaren geleden heb ik het boek ” Beeld in Zicht” van Irene van der Wolf gekocht en van daaruit in de wasmachine met succes gevilt . Maar ik ben vergeten hoe het ook alweer moest. Ik heb het boek maar weer eens opgezocht en ga het opnieuw lezen.
  • ================================================

Voor meer informatie kijk op mijn website:  textielkunstenaar.com

op de pagina ‘s Contact en CV

Deze lijst zal ik regelmatig aanvullen! 

Foto's